Mới ra tết, khí trời còn mát mẻ nhưng nắng đã hừng lên rực rỡ
lắm rồi. Mấy cây cải xanh thu hoạch muộn đều đồng loạt phát ngồng, đành bẻ về để
dành làm món dưa chua. Cầm mớ cải ngồng trên tay, cảm nhận thấy mùi thơm nồng,
cay cay ngai ngái của rau cải, bỗng nhớ tới hương vị quê nhà. Nhớ món cải ngồng
mẹ mình muối Lơi, một kiểu muối dưa rất khác với mọi nơi. Đó là phơi cho hơi héo rồi vò kỹ với ít muối
hạt, ém chặt trong một cái vại sành nhỏ, để vài hôm vừa chín tới, vắt kiệt nước,
chấm nước mắm gừng, ăn với cơm gạo mới… Đơn giản vậy thôi nhưng sẽ đọng mãi
trong tâm mỗi người con xa xứ, cho dù lớn lên có đi xa đến tận trời Tây.
Quê mình thuộc vùng bán sơn địa, đồng đất ngoài cây lúa còn
là một vùng chuyên canh trồng lạc. Lạc quê mình thì ngoài hạt to mẩy đều, vừa
bùi vừa ngậy, được người dân sử dụng làm thực phẩm, còn là để “Lạc sang nước bạn,
lạc mang máy về” như mình đã từng kể. Vào dịp trước tết, sau khi những cây lạc
chưa kịp khép tán, thường là một vụ rau cải trồng xen, bằng cách vãi đều lên
trên luống. Chính vì vậy, những cây cải bị bỏ lại chưa kịp làm cỏ, đã đồng loạt
phát ngồng và trổ hoa, tạo nên một màu vàng rực rỡ cả đồng trên bãi dưới. Tuy không
nồng nàn, quyến rũ, thanh tao hay lung linh như những loài hoa khác, nhưng hoa
cải một loài hoa bắt nguồn từ một loại rau quá đỗi thân quen, lại mang đến vẻ đẹp
dân dã, giản dị và vẫn làm say đắm lòng người đến thế.
Ngày ấy mỗi buổi đến trường, bọn mình phải đi qua cánh đồng
Lòi Mua và bãi bồi Lam Sơn, mà lại là lội bộ hoàn toàn chứ mấy ai có xe đạp.
Chính vì thế càng có điều kiện cảm nhận hết vẻ đẹp của loài hoa này. Được ngắm
những bông hoa vàng bé nhỏ, cánh mỏng mong manh, mềm mại rung rinh trong gió. Được
hít thở mùi vị hăng nồng, ngai ngái của hoa lẫn hương đất phù sa ấm áp của dòng
Lam giang. Trong những giây phút lắng đọng, càng thêm trân trọng, yêu quý thành
quả của người nông dân đã “một nắng hai sương” tạo nên vẻ đẹp thuần khiết, thấm
đậm hồn quê như thế.
Tuổi thơ đã đi qua, ký ức cũng lùi xa, bạn bè một thuở người
còn kẻ mất… Vẫn vương vấn trong lòng mùi nồng nàn, ngai ngái, cay cay của món cải
ngồng và màu vàng rực của cánh đồng hoa cải làng tôi.